KurdDOZ: geryanek ji nûçeyan

Kitêbên navborî, li Stenbolê ji hêla Weşanxaneya Kaknûsê ve hatin weşandin. Li seranserê dinyayê 3,5 milyon heb kitêbên Cemîleyê hatine weşandin û firotin û ji wan 2 milyon heb bi fransî, 1,5 milyon heb jî bi 20 zimanên din hatine weşandin. Tevî rêzepirtûkên "Perwer” ku bi fransî "Pierre” û bi almanî bi navê "Lukas” belav bûne, hejmara firotina van rêzepirtûkan gihaye 5 milyon hebî. Mijarên van kitêbokan, ji serpêhatiyên jiyana rojane ya zarokên di navbera 3 û 7 salî de hatine hilbijartin û bi xêzkirinên sade, zindî, dînamîk û orjînal jî xebateke rêkûpêk derketiye holê. Nivîskarê Cemîleyê Aline de Pétingy ye. Wergera Kurdî ya herdu kitêbokan ji hêla Mihemed Jiyan ve hatiye kirin.

Berpirsiyarê Weşanxaneya Kaknûsê Muhammet Çîftçî mirovekî laz e, ji derdoreke muhafezakar tê. Ew bi gilî û gazinc behsa serpêhatiya weşangeriya xwe û têkilîdanîna bi Kurdî re dike: "Di sala 2009’an de me ew wergerandin Kurdî. Mixabin ku xebata me di nava marjînalîzmê de ma. Psîkolojiya ‘gava kesekî din bike xerab e!’ Wisa dibêjin, ‘Çawa kesekî simbêlboq ku dişibe ‘ulkucuyan’, bi ser de jî Laz, karekî wisa dike?’ Ji ber ku Kurdî li vî welatî zimanê duyemîn e, me xwest em xebateke wiha bikin. Fikra me ew bû ku em bi lazî, arnawûdî û boşnakî jî çap bikin, lê mixabin ji ber ku xebata me di warê Kurdî de bi ser neket, me dev ji van zimanan berda.”

Gelo çima bi ser neket? Em careke din guhên xwe bidin Muhammet Çiftçî: "Kurdî bazareke mezin e, me 22 Cemîle, 9 Perwer, bi giştî 31 kitêb bi zimanê Kurdî çap kirin. Hejmara van kitêban bi giştî 100 hezar heb in û me 150 milyar Lîrayên Tirk li van kitêban xerc kirin. Mixabin me encameke pir xerab bi dest xist. Dixwazim mînakekê bidim te; me 500 taxim şandin Almanyayê. Lê me li wir bi tenê 2 taxim firotin! Me bi riya telefonê bi tevahiya şaredarên BDP’ê û sekreterên wan re danûstandin pêk anî. Me bultenên çapemeniyê ji wan re şandin. Me ji şaredariya Diyarbekirê alîkarî xwest. Herkesî digot; ‘Aaa... gelek baş e, ser xêrê be!’ lê hew ev bû. Me xwest seteka me ya bi çapa Walt Disneyê di Kurdî de jî hebe. Mesela Almanan 4 milyon euro dane û mafê xêzefîlm û multîmedya yê Cemîleyê standine. Me ji ti kesî derbarê van xebatan de alîkarî wernegirt. Em li sponsoran jî negeriyan. Ya rast em wisa fikirîn; me got zimanek heye û bi milyonan kes pê diaxivin, didin û distînin. Lewre jî di rewşekî wiha de me hewcedarî bi tiştekî wisa nedît. Bawer im me bi têra xwe danasîna vê xebatê nekir.”

Muhammet Çiftçî dibêje ku li Tirkiyê xebatên wiha mirovan dixin nava tengezariyê û bi van gotinan dawî li sohbeta me tîne: "Ev jî hikmeta Xwedê ye; gava ku behsa ‘Vebûna Kurd’ bi xurtî dihate kirin, em di pêvajoya çapkirinê de bûn. Lê gava ku vê hewldana hikûmetê şikestek xwar, me çap kir! Ya bi xêr...